Nowosądecki Konkurs malarstwa pastelowego powstał ponad 30 lat temu (w 1987 roku) w celu przypomnienia i promowania tej jednej z najstarszych technik malarskich. Pierwsze edycje konkursu były skierowane do artystów zamieszkałych w Polsce. Jednak stale rosnący poziom artystyczny, a także duża popularność w środowisku artystycznym pozwoliły przekształcić w 2002 roku ogólnopolski konkurs w Międzynarodowe Biennale Pasteli.
W roku 2012 po raz pierwszy został zrealizowany projekt „Europejski Festiwal Pasteli – Małopolska”, w ramach którego odbyły się: wystawa historyczna ukazująca wybitnych twórców polskich z przełomu XIX i XX wieku (Wojciech Weiss, Stanisław Wyspiański, Leon Wyczółkowski, Witkacy), wystawa prezentująca kolekcję polskiego współczesnego malarstwa pastelowego ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, wystawa Marka Andały, laureata Grand Prix 2010, wystawa poplenerowa Nowy Sącz 2013, plener malarski oraz debata na temat techniki pastelu. Najważniejszym wydarzeniem projektu było 6. Międzynarodowe Biennale Pasteli – Nowy Sącz 2013. Wystawę pokonkursową prezentowano w Nowym Sączu, Krakowie, Trenczynie na Słowacji i we Lwowie. Celem projektu, współfinansowanego z funduszy europejskich, było ukazanie tła historycznego i obecnego dorobku w tej technice malarskiej, a także stworzenie możliwości współpracy artystów z różnych kręgów kulturowych i wspólnego poszukiwania odpowiedzi na pytanie, w jakim kierunku powinien zmierzać nowosądecki konkurs. Trwający przez trzy lata projekt (2012-2014) był współfinansowany ze środków unijnych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
Od chwili powstania Biennale Pasteli odbyło się wiele prezentacji wystaw pokonkursowych w galeriach w kraju i za granicą (Warszawa, Kraków, Szczecin, Poznań, Łódź, Bydgoszcz, Kołobrzeg, Wałbrzych, Olsztyn, Toruń, Częstochowa, Kielce, Włocławek, Lwów oraz Bratysława, Dolný Kubin i Trenczyn na Słowacji, Rotterdam w Holandii, Baia Mare w Rumunii, Vejle w Danii).
Do tej pory w kolejnych wystawach Biennale wzięli udział przedstawiciele kilkudziesięciu państw z Europy oraz z Izraela, Turcji, USA, Kanady, Tajlandii, Japonii, Mauritiusa, Kolumbii.
Z inicjatywy organizatorów przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu tworzona jest Kolekcja Współczesnego Polskiego Malarstwa Pastelowego.
Laureaci i uczestnicy wystaw pokonkursowych w 1995 roku założyli Stowarzyszenie Pastelistów Polskich.