1838
PODSTAWY WIEDZY O CZŁOWIEKU I SPOŁECZEŃSTWIE
Przedmioty zawarte w tym bloku programowym (psychologia, socjologia, pedagogika, wiedza o kulturze) posiadają wspólne korzenie w refleksji filozoficznej stwarzając podstawę wiedzy o człowieku i społeczeństwie. Mimo wspólnego źródła każda z tych nauk stanowi odrębną całość ukierunkowaną na określoną sferę ludzkiej egzystencji. Do programu nauczania zostały wybrane te zagadnienia, które mogą pomóc w zrozumieniu, kim jest człowiek, pokazać wielostronność jego związków z otoczeniem w różnych relacjach, z punktu widzenia różnych kierunków myśli filozoficznej i nauk szczegółowych.
Instruktor zespołu regionalnego pracując z ludźmi w różnym wieku i o różnych osobowościach, staje często wobec konieczności pełnienia kilku ról: nauczyciela, doradcy, a czasem przyjaciela, powiernika, terapeuty i in. Dlatego też, poza swoją wiedzą fachową związaną z wybraną specjalnością, powinien opanować materiał, który pomoże mu w poznawaniu ludzi jako jednostek o określonych dyspozycjach psychicznych i osobowości społecznej, analizowaniu ich postępowania i własnych reakcji, ocenie sytuacji i stosunków panujących w zespole, szukaniu sposobów porozumienia.
W pierwszym roku nauki przeznaczono 34 godziny łącznie na wybrane zagadnienia
z psychologii, pedagogiki i wiedzy o kulturze. Program tych czterech odrębnych przedmiotów został tak dobrany, by omawiane zagadnienia, uzupełniając się wzajemnie, pozwoliły spojrzeć na człowieka w sposób podmiotowy, jako na istotę o określonych dyspozycjach, świadomie kształtującą i regulującą swój związek z otoczeniem (psychologia). W materiale nauczania znalazły się też podstawowe pojęcia takie jak: wychowanie, kształcenie, uczenie się i nauczanie, edukacja (pedagogika) oraz zagadnienia: geneza pojęcia i rozwój refleksji nad kulturą, system społeczny – system kulturowy, kultura symboliczna, komunikacja i tożsamość kulturowa, wielokulturowość (wiedza o kulturze). Umieszczenie tych przedmiotów w jednym roku studium motywowane jest przede wszystkim tym, iż omawiając procesy edukacyjne (pedagogika), należy odwołać się do treści dotyczących osobowości i procesów rozwojowych człowieka (psychologia), a także uświadomić słuchaczom korzenie kulturowe, które są atrybutem ludzkości (wiedza o kulturze).
W drugim roku materiał nauczania tego bloku przedmiotów obejmuje 10 godz. Realizowane w ramach tych godzin tematy będą istotnym uzupełnieniem wiedzy zdobytej podczas pierwszego roku i pozwolą spojrzeć na człowieka jako na istotę społeczną, będącą przedmiotem oddziaływań różnych grup i zbiorowości, uwikłaną w złożone procesy społeczne (socjologia).
Program bloku I realizowany jest przez fachowców z poszczególnych dziedzin: psychologa, socjologa, pedagoga i kulturoznawcę.
PODSTAWY ANIMACJI SPOŁECZNO – KULTURALNEJ
W ramach drugiego bloku programu nauczania znalazły się przedmioty, w ramach których podejmowane są zagadnienia przysposabiające uczestników do działań organizacyjnych na polu kultury. Przekazywane wiadomości na temat podstawowych zasad animacji i działań marketingowych wzbogacają uczestników o przykłady praktycznego zastosowania wiedzy, tak aby w instytucjach i organizacjach kultury mógł on wykonywać zadania menagera (kierowanie małymi zespołami ludzkimi).
We współczesnej dobie zagadnienie zarządzanie kulturą ujmuje się w perspektywie animacyjnej – należy kształcić jednocześnie animatorów kultury oraz jej menagerów. Osoba, która w przyszłości będzie działać w zakresie kultury powinna posiadać wiedzę nie tylko na temat teoretycznych podstaw działalności kulturalno – oświatowej. Niezbędne są także praktyczne wiadomości dotyczące działań w środowisku lokalnym, umiejętności diagnozowania potrzeb oraz sprawnego poszukiwania źródeł finansowania działalności kulturalnej.
W pierwszym roku nauki przeznaczono łącznie 14 godzin nauki na zagadnienia związane z „Animacją i zarządzaniem kulturą” oraz „Teoretycznych podstaw działalności kulturalno-oświatowej”. Na drugi rok nauki zaplanowanych zostało10 godzin w ramach których podjęte zostaną zagadnienia przedmiotu „Wybrane elementy marketingu”. Dzięki tym przedmiotom absolwent otrzyma szeroką wiedzę a także praktyczne umiejętności związane z organizacją kultury (aspekty prawne, animacja kultury, diagnozowanie potrzeb społecznych).
PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
Najbardziej obszerny, trzeci blok programu nauczania zawiera przedmioty specjalistyczne, pozwalające zdobyć kompetencje niezbędne dla poprawnej merytorycznie pracy instruktora zespołu regionalnego.
Mając na uwadze fakt, iż ruch folklorystyczny stanowi doskonałą formę poznania, pielęgnowania i popularyzacji folkloru, niezwykle istotny jest właściwy kierunek kształcenia kadry instruktorskiej. W trakcie pracy nad programem scenicznym instruktor zobowiązany jest do szczególnej dbałości o zawarte w nim wartości etnograficzne, a co za tym idzie – o zachowanie wierności tradycji. W działalności tej, twórcy programów muszą pamiętać o zgodności treści i formy z tradycyjną kulturą ludową oraz rolą jaką pełnili w niej ludzie poszczególnych stanów (dzieci, młodzież, kobiety, mężczyźni). Tylko w ten sposób będą w stanie wiernie odtworzyć klimat i obyczajowość dawnej kultury wsi a równocześnie prezentować wysoki poziom artystyczny. W związku z powyższym zrodziła się konieczność poświęcenia szczególnej uwagi tym problemom w procesie kształcenia kadry instruktorskiej. Treści zawarte w trzecim bloku programowym stanowią więc w pewnym sensie program zmierzający do eliminowania bezrefleksyjnego traktowania zagadnień kultury ludowej.
W pierwszym roku nauki zaproponowano zarówno przedmioty teoretyczne jaki praktyczne (w wymiarze 301 godzin): m. in. Etnografię, Metodykę pracyz zespołem regionalnym, Metody badań terenowych, Wybrane zagadnienia z historii tańca czy Folklor muzyczny. Stworzy to możliwość dostrzegania przez absolwenta kulturowego podłoża regionu, w którym przyjdzie mu pracować. Uzyska on także metodologiczne i stricte etnograficzne podstawy do refleksji o człowieku i kulturze. Ponadto, dzięki praktyce w terenie podczas obozu naukowo – badawczego, zdobędzie umiejętności oraz przygotowanie techniczne do prowadzenia własnych badań nad kulturą ludową, prowadzenia obserwacji, dostrzegania przemian dzięki czemu efekty pracy instruktora zespołu regionalnego będą mogły być zgodne z prawdą etnograficzną. Ponadto na pierwszym roku rozpoczną się i potrwają do końca kursu zajęcia praktyczne z Polskich tańców narodowych, Techniki tanecznej, Tańca regionalnego w regionach. Taniec każdej z trzynastu proponowanych grup etnograficznych zostanie omówiony oddzielnie, dzięki czemu uczestnicy będą mieli szanse na dokładne poznanie specyfiki i charakteru poszczególnych tańców. Podobnie jak taniec, oddzielnie omówione zostaną zagadnienia dotyczące stroju ludowego w każdym regionie, celem uchwycenia różnic i podobieństw w tym jednym z elementów wyróżniających grupy.
W drugim roku materiał nauczania bloku przedmiotów kierunkowych obejmuje 257 godzin. Realizowane w ramach tych godzin tematy będą istotnym uzupełnieniem wiedzy zdobytej podczas pierwszego roku, a dotyczyć będą m. in. zwyczajów i obyczajów dorocznych i rodzinnych, gwary, tożsamości kulturowej czy emisji głosu. Kontynuowane będą również zajęcia praktyczne z tańca.
Specyfiką tego kursu – jak to zostało już powiedziane – jest łączenie wiedzy teoretycznej z praktycznym odniesieniem się do żywej jeszcze kultury w terenie. Takie połączenie pozwoli przyszłym instruktorom swobodniej czerpać ze źródła kultury ludowej. Zdobędą oni umiejętność posługiwania się specjalistyczną terminologią oraz dostrzegania i rozumienia różnic kulturowych, a także skonfrontowania wiedzy teoretycznej w rzeczywistości. Wszystkie te aspekty mają istotne znaczenie dla pracy instruktora zespołu regionalnego, który z jednej strony musi posiać umiejętności pedagoga oraz animatora, a z drugiej powinien być znawcą kultury ludowej danego regionu. Wyniesiona ze studium wiedza winna procentować m. in. ukazywaniem przez zespoły poszczególnych elementów jak np. muzykę czy taniec w szerszym kontekście kulturowym, tak jak to było w nieodległej jeszcze przeszłości.
