Wyspiański, Wyczółkowski, Witkacy i Weiss w Dawnej Synagodze

Wystawa ta jest wyjątkowa, ponieważ ukazuje prace wielkich pastelistów: Stanisława Wyspiańskiego, Leona Wyczółkowskiego, Wojciecha Weissa i Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wybór ten podyktowany był oczywiście ich pozycją w rodzimej kulturze oraz ich artystycznymi osiągnięciami w tej technice, ale miał również służyć ukazaniu różnorodności stylowej, formalnej i tematycznej pastelu na przykładzie ich twórczości, w której przejawia się cała finezja i kwintesencja pastelu. Prace zostały wypożyczone z Muzeum Mazowieckiego w Płocku, Muzeum Pod-laskiego w Białymstoku, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum Miejskiego w Zabrzu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum Jagiellońskiego Collegium Maius w Krakowie, Fundacji Muzeum Wojciecha Weissa oraz kolekcjonerów prywatnych.
Jedno jest pewne: tej miary mistrzowie nigdy dotąd  w Nowym Sączu nie zostali umieszczeni na jednej wystawie i pewnie także w dalekiej przyszłości takiego wydarzenia w naszym mieście nie będzie. Obok tych czterech twórców może jeszcze Teodor Axentowicz, Jacek Malczewski, Olga Boznańska, Witold Wojakiewicz i Jan Stanisławski osiągnęli porównywalny z nimi kunszt w dziedzinie polskiego malarstwa pastelowego. Kuratorką wystawy jest Anna Król, historyk sztuki, muzealnik, wykładowca w krakowskiej ASP i PWST, związana z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Ona to sobie tylko znanym sposobem wydeptała rozmaite ścieżki, by móc takie wspaniałe i cenne dzieła do Nowego Sącza sprowadzić. Uczyniła to w zasadzie w ostatniej już chwili, bowiem od przyszłego roku migracje takich rarytasów artystycznych z placówek państwowych będą ustawowo zakazane.
„W szczęśliwej godzinie malarstwa polskiego w okresie modernizmu ujętego umownymi datami 1890-1914, nie tylko tworzyła grupa niezwykłych malarzy, lecz także powstało w stosunkowo krótkim czasie wiele znakomitych dzieł, do części z nich możemy odnieść – z pełną odpowiedzialnością – nadużywane pojęcie arcydzieła. Większość tych prac wykonano pastelami, podstawowym medium artystów Młodej Polski. Dla Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Wojciecha Weissa technika ta stała się cecha dystynktywną twórczości. Wyczółkowski i Weiss zaczęli używać pasteli, gdyż byli uczuleni na farby olejne, Weiss stosował je świadomie, obok innych technik artystycznych - napisała w świetnie zredagowanym i zaprojektowanym katalogu wystawy Anna Król, mocno też akcentując, że w malarstwie pastelowym tego okresu bardzo mocne były wpływy sztuki… japońskiej, które u czterech bohaterów naszej wystawy, panów W., są aż nadto widoczne.
Sobotni wernisaż ekspozycji w Dawnej Synagodze zgromadził mnóstwo miłośników sztuki. W roli gospodarzy wystąpili: dyrektorzy Robert Ślusarek i Antoni Malczak, prezes SPP Krzysztof Kuliś i kurator Anna Król.
Fot. PG