1835
Franciszek Kurzeja urodził się 28 stycznia 1919 roku w Kiczni. Od dziecka grał na skrzypcach. I to jak! Nie miał sobie równych. Niemal do ostatnich chwil swojego życia wywijał smyczkiem w najlepsze. W roku 2004, kiedy otrzymywał odznakę honorową „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”, Rada Powiatu Nowosądeckiego w uzasadnieniu napisała: „Franciszek Kurzeja to wielki promotor kultury i folkloru łąckiego. Jeden z pierwszych organizatorów i twórców Święta Kwitnącej Jabłoni. W latach powojennych prymista kapeli towarzyszącej Zespołowi Regionalnemu "Górale Łąccy". Ambasador kultury ludowej Sądecczyzny w krajowych i zagranicznych występach. Skrzypek samouk, który swoim talentem muzycznym i umiejętnościami zadziwia wszystkich. Laureat wielu indywidualnych nagród na festiwalach i przeglądach. Wielokrotnie był doceniany m.in. przez ministra kultury czy wojewodę nowosądeckiego. Dzięki jego niezwykłej osobowości i wieloletniej pracy kilka pokoleń młodych ludzi nauczyło się miłości do swej małej ojczyzny – Sądecczyzny".
A ówczesny wójt gminy Łącko Franciszek Młynarczyk tak o Nim powiedział: - Kiedy ustanowiliśmy odznaczenie „Zasłużony dla Gminy Łącko” nieprzypadkowo właśnie Pana Franciszka jako pierwszego obdarowaliśmy tym wyróżnieniem. Co tu dużo mówić, to pierwszy skrzypek ludowy w Łącku, na Sądecczyźnie, a może nawet i szerzej w całej Małopolsce. A przy tym bardzo skromny, wspaniały człowiek, który nie szuka poklasku. Jego muzyczne mistrzostwo wciąż daje nam wszystkim mnóstwo radości.
„Owacje na stojąco! Dwieście lat odśpiewano 94-letniemu Franciszkowi Kurzei, wybitnemu muzykowi ludowemu, nestorowi artystów ludowych Sądecczyzny z okazji wręczenia Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz zbliżających się urodzin” – tak napisaliśmy w naszym portalu po ubiegłorocznej uroczystości, która została zorganizowana 11 stycznia w sali im. Romana Sichrawy w MCK SOKÓŁ. To było wielkie święto łąckiej (i sądeckiej) kultury.
Minister Bogdan Zdrojewski przyznał medal wspaniałemu skrzypkowi, który od dziesięcioleci gra i śpiewa, uczy miłości do folkloru naszych ojców i matek kolejne pokolenia mieszkańców gminy Łącko i sąsiednich regionów. Odznaczenie wręczył Franciszkowi Kurzei przewodniczący Komisji Kultury Sejmiku Województwa Małopolskiego Leszek Zegzda, a świadkami byli liczni goście: rodzina Mistrza, parlamentarzyści Andrzej Romanek i Stanisław Kogut, były poseł Stanisław Pasoń, wójtowie, radni, samorządowcy, reprezentanci wielu zespołów ludowych z Sądecczyzny i Limanowskiego, miłośnicy i znawcy kultury.
Sędziwy Laureat był bardzo wzruszony. Jak zawsze skromny, serdecznie dziękował za wielkie wyróżnienie i zorganizowanie benefisu wójtowi Łącka Januszowi Klagowi, dyrektor GOK Barbarze Moryto, prezesowi Oddziału Związku Podhalan w Łącku Tomaszowi Ćwikowskiemu i dyrektorowi MCK SOKÓŁ Antoniemu Malczakowi. Były powinszowania, gratulacje, dwa okazałe torty (jeden w kształcie skrzypiec), szampany i oczywiście chóralne „Dwieście lata”. Kapela grała, że aż miło, a i Franciszek Kurzeja nie próżnował, jego skrzypki wiodły prym w tej cudnej muzyce.
Warto przypomnieć, że Franciszek Kurzeja wystąpił z kapelą podczas inauguracji III Studium Folklorystycznego w MCK SOKÓŁ. W roku 2011 uświetnił koncert finałowy Święta Dzieci Gór. Jak podkreśla dyrektor Antoni Malczak, był jednym z najwybitniejszych skrzypków ludowych na Sądecczyźnie i w Małopolsce. Miał w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ rzeszę oddanych przyjaciół.
Obdarzony niezwykłym słuchem oraz talentem muzycznym, sam nauczył się gry na skrzypcach i fujarce, podpatrując ojca. W wieku 17 lat stworzył pierwszą kapelę, z którą grywał na zabawach i potańcówkach. Po wojnie przez długi czas występował z zespołem „Wsi Tworzącej” Mieczysława Czcibora-Cholewy. Związany był m.in. z zespołami: „Małe Łącko”, „Górale Łąccy” z Łącka, „Dolina Dunajca” z Nowego Sącza i „Gorce” z Kamienicy. W roku 1986 został wyróżniony nagrodą im. Oskara Kolberga za całokształt pracy twórczej na rzecz kultury ludowej. Był zdobywcą licznych nagród na konkursach i przeglądach, dwukrotnym laureatem Baszty – głównej nagrody przyznawanej podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu Dolnym.
Fot. PG, archiwum
