1691
Przypomnijmy, że "Sądecki sztetl" zrealizowany został w ramach inicjatywy pod tą samą nazwą prowadzonej w Fundacji Nomina Rosae przez sądeckiego historyka Łukasza Połomskiego. Krótkometrażowy film przybliża wybrane wątki z historii Żydów. Reżyserem dzieła jest Barbara Szewczyk. Premierze, która odbyła się w sali im. Lucjana Lipińskiego, towarzyszył recital Urszuli Makosz, która pięknie śpiewała nastrojowe pieśni żydowskie, a akompaniował jej Paweł Pierzchała, młody pianista z krakowskiej Piwnicy pod Baranami.
Później w sali im. Romana Sichrawy długo rozmawiano o przedwojennym Nowym Sączu, gdzie Polacy i Żydzi żyli zgodnie, gdzie kultywuje się wspólną historię i tradycje. Jednym z uczestników dyskusji, którą prowadziła dr Maria Molenda, był Kamil Janicki, autor takich książek jak „Pijana wojna”, "pierwsze damy II Rzeczpospolitej" i „Upadłe damy II Rzeczpospolitej” oraz współautora „Elit w II Rzeczpospolitej” i „Źródeł nienawiści”. Pochodzący z Rzeszowa historyk, pisarz i publicysta podkreślił, że w jego rodzinnym mieście nie ma tylu ciekawych inicjatyw dotyczących upamiętnienie tej epoki i tej problematyki.
„Sądecki sztetl” warto obejrzeć. W krótkim dokumencie wędrujemy przez Nowy Sącz śladami społeczności żydowskiej. Narrator (Łukasz Połomski) przedstawia wiele faktów, miejsc, wydarzeń i postaci które odegrały istotną rolę w dziejach naszego miasta. A wszystko to ilustrują świetnie zdjęcia krajobrazu i architektury, wspaniała, nostalgiczna muzyka i śpiew Urszuli Makosz oraz delikatny głos lektorki (red. Katarzyny Hnat z Radia Złote Przeboje). Wspomina historyk m.in. postać zmarłego kilka lat temu Jakuba Müllera, sądeczanina, którego los rzucił aż do Malmö. Z tej Szwecji tęsknił jednak zawsze za swoim rodzinnym „sztetlem”: - Bo Nowy Sącz to jest moje rodzinne i ukochane miasto – zwykł był mawiać Pan Jakub. Szkoda, że w filmie nie znalazła się choćby krótka migawka z dokumentu, który niegdyś przygotował Jacek Kurzeja z Muzeum Okręgowego. Zwrócił na to uwagę miłośnik historii z PTH Jan Michał Ruchała. I to była jedyna krytyczna uwaga pod adresem autorów tego dzieła.
*****
"Sądecki sztetl", reż. Barbara Szewczyk, z udziałem: Łukasza Połomskiego, oraz Adama Gargula, Adriana Kopca, Anny Miśty, Leny Popieli, Justyny Stasik i Macieja Walaska. Film powstał dzięki wsparciu mecenasów: Maja i Łukasz Kopiec, Salon Oprawy Obrazów DaVinci, Kościół Zielonoświątkowy www.kzns.pl, Dariusz Popiela, Hotel Beskid, BeadBros, Amax Ksero, Lodziarnia Fanaberia. Współorganizacja premiery: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu i Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka.
Fot. PG
