Odszedł Edward Grucela, pedagog, muzyk, rzeźbiarz, nasz Przyjaciel!

Jeszcze kilka dni temu wziął udział w 34. Konkursie Muzyk, Instrumentalistów, Śpiewaków Ludowych i Drużbów Weselnych – DRUZBACKA w Podegrodziu. Choć nie czuł się już najlepiej, przecież to wydarzenie nie mogłoby się obyć bez Niego! Zagrał jak się patrzy i prześwietne jury przyznało  Mu nagrodę specjalną za wieloletnią popularyzację tradycji muzycznej Górali Nadpopradzkich. Nasz kolega Marek Harbaczewski zrobił Edwardowi Gruceli kilka pięknych zdjęć. Nikt chyba nie przypuszczał, że będą to ostatnie Jego fotografie.
Był częstym gościem MCK SOKÓŁ. Prowadził zajęcia ze słuchaczami kolejnych edycji Studium Folklorystycznego. W roku 2015 wziął udział w koncercie z cyklu „Tradycja przez Pokolenia”, kiedy to prezentowała się u nas gmina Piwniczna-Zdrój. Zagrał na trombicie i dudach. W rozmowie w Małgorzatą Brodą opowiadał o swojej miłości do „małej ojczyzny”, o budowie instrumentów, o muzykowaniu, rzeźbieniu w drewnie, uczeniu m.in. w miejscowej Szkole Podstawowej, o zakładaniu zespołu Dolina Popradu.
We wrześniu 2015 r. uczestniczył w I Kongresie Kultury Regionów. Razem z kilkunastoma muzykami z całej Małopolski na dziedzińcu MCK SOKÓŁ zagrał „Karpacką pieśń trombity”. Znalazł się w gronie wyróżnionych odznaką honorową Krzyż Małopolski. W przygotowanej wówczas notce biograficznej napisaliśmy:
„EDWARD GRUCELA - to wybitny pedagog, animator, muzyk, rzeźbiarz, budowniczy instrumentów pasterskich. Jako badacz i dokumentalista folkloru muzyczno-tanecznego górali nadpopradzkich, większość swego życia poświęcił na odkrywanie i ocalanie tradycyjnej kultury tych terenów. Wykształcił kilka pokoleń tancerzy i muzykantów. Dzięki ciężkiej, a zarazem pełnej pasji pracy instruktorskiej raz niezwykłemu talentowi pedagogicznemu, założony przez Edwarda Grucelę Regionalny Zespół DOLINA POPRADU zasłynął z wysokiego poziomu artystycznego. Edward Grucela swoje aktywne życie poświęcił realizacji wielu pasji, z których najbliższe są mu: muzyka ludowa, śpiew, taniec oraz rzeźba. Jego osiągnięcia będące owocami pracy wychowawczej, nauczycielskiej, instruktorskiej zapisane są w umysłach i sercach wielu pokoleń wychowanków.
Wieloletnie zaangażowanie i wkład w ocalenie folkloru górali nadpopradzkich sprawiło, że niegdyś zapomniana tradycja tego mikroregionu nie zaginęła. Nadal jest czynny jako instruktor – konsultant, wykładowca na kursach dla instruktorów zespołów regionalnych i na Studium Folklorystycznym w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Razem z Rodzinną Muzyką Grucelów jest laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga”.
Co tu można jeszcze dodać? Urodził się 20 listopada 1932 r. Jako nauczyciel był pierwowzorem jednego z bohaterów słynnej książki Marii Kownackiej „Szkoła nad obłokami”, której akcja rozgrywa się wysoko w Beskidzie Sądeckiej pod Niemcową.
W portalu sądeczanin.info znajdujemy taką oto informację: „Człowiek z wielkim sercem i wieloma pasjami. Rzeźba i muzyka, to dwie najważniejsze rzeczy towarzyszące mu przez całe życie. Nie zapomina jednak o rodzinie, którą stawia poza wszelką klasyfikacją, bo jest dla niego bezcenna.
Edward Grucela jako mały chłopiec chętnie asystował ojcu przy rzeźbieniu figurek, kalecząc sobie, raz po raz palce nożem. Kiedy wstąpił do harcerstwa, zaczął samodzielnie strugać totemy i proporce, „wyżywając się” poprzez tą czynność. Już jako młodzieniec i uczeń liceum pedagogicznego, udzielał się w kole dekoratorskim, a po szkole został skierowany na Akademię Sztuk Pięknych. Ostatecznie, z powodu braku miejsc, nie został przyjęty.
Okres intensywnej działalności rzeźbiarskiej rozpoczął się wraz z założeniem rodziny i przeprowadzką do Piwnicznej. Pracujący w szkole, znajomy nauczyciel namówił go na wystawę prac do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Nowym Sączu. Pan Edward zdobył wtedy nagrodę i to zmotywowało go do dalszej twórczości. Od tego momentu dzielił czas pomiędzy rodzinę, uczenie w szkole, rzeźbienie i prowadzenie zespołu muzycznego. To ostatnie zajęcie miało związek z jego kolejną pasją, czyli muzyką. Powstały w 1965 r. pierwszy zespół regionalny miał kierownika rządzącego w nim przez 30 lat. Był nim właśnie Edward Grucela. Jak sam dziś przyznaje, dziwi się, że potrafił znaleźć na to wszystko czas.”
Przez całe życie był też związany z harcerstwem. Bardzo chętnie uczestniczył w spotkaniach w stanicy w Kosarzyskach. Tam wygłaszał znakomite gawędy i – oczywiście – grał na różnych instrumentach. W roku 2005 Rada Powiatu Nowosądeckiego nadała Edwardowi Gruceli prawo do noszenia odznaki honorowej „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”.

Fot. Piotr Droździk, Piotr Gryźlak, Marek Harbaczewski, Wiesław Żygłowicz – MCK SOKÓŁ.