1833
Wydarzenie otworzył wspólny występ znakomitych heligonistów, którzy przybyli z różnych zakątków Małopolski. Licznie zgromadzona publiczność oklaskiwała następujących muzyków. Wystąpili: Piotr Majerczyk z Chabówki, Andrzej Gut-Mostowy z Zakopanego (GÓRALE PODHALAŃSCY), Jakub Szwala z Wierchomli Małej (GÓRALE NADPOPRADZCY), Przemysław Ficek z Jeleśni, Maksymilian Czerwiński z Łodygowic (GÓRALE ŻYWIECCY), Jakub Guzik z Juszczyna, Samuel Guzik z Juszczyna (GÓRALE BABIOGÓRSCY), Michał Pastuch z Brzeska, Małgorzata Kawiorska, Wiktor Dzień, Damian Maj, Łukasz Opioła oraz Bartosz Wilk - uczniowie Szkółki Muzykowania Ludowego „Pastuszkowe Granie” ze Szczurowej (KRAKOWIACY WSCHODNI), Daniel Kübler z Igołomi (KRAKOWIACY ZACHODNI), Tadeusz Wielgus z Nowego Sącza (LACHY SĄDECKIE), Józef Tokarczyk z Mordarki (LACHY LIMANOWSKIE), Rafał Kapera z synem Jakubem z Jodłownika, Mateusz Frys z Jodłownika (LACHY SZCZYRZYCKIE), Władysław Obrzut ze Stróż (POGÓRZANIE).
Wszystkich gości serdecznie powitał dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ Antoni Malczak, który podkreślił, że nasza regionalna instytucja kultury od 42 lat zajmuje się ochroną tradycyjnej kultury ludowej, niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To stało się wręcz jej specjalnością.
Konferencję oficjalnie otworzył marszałek województwa małopolskiego Jacek Krupa, który powiedział: - Witam Państwa w Małopolsce, w imieniu wszystkich Małopolan. A nie jest nas tak mało, bo trzy miliony i trzysta tysięcy. Wszyscy Małopolanie kochają folklor, kochają kulturę regionalną, ponieważ to jest nasze olbrzymie dziedzictwo, to są nasze korzenie.
****
Do udziału w III Kongresie zaproszonych zostało wielu gości, m.in.: prof. dr hab. Józef Kąś, dr hab. Anna Mlekodaj, prof. dr. hab. Halina Karaś, ks. prof. dr hab. Michał Drożdż, Bartłomiej Koszarek, Krzysztof Trebunia-Tutka, Vitalina i Michał Pastuchowie, Julia Doszna, Teresa Mirga, Agnieszka Gąsienica-Giewont, prof. Halina Grzymała-Moszczyńska, Szymon Hołownia, dr hab. Tomasz Nowak, ks. Mieczysław Puzewicz, dr Katarzyna Kość-Ryżko, Barbara Caillot-Dubus, Aleksandra Karkowska, Magda Miller, Weronika Grozdew-Kołacińska, Elsi Adajew.
Wykład inauguracyjny pt. „Czy różnice mogą być fundamentem jedności? Doświadczenie Europy i Afryki oraz ich przełożenie na polską codzienność” wygłosił Szymon Hołownia. Znany dziennikarz, prezenter telewizyjny, założyciel kilku organizacji charytatywnych, autor wielu publikacji, przedstawił m.in. swoje przemyślenia wynikające z pracy na rzecz mieszkańców Afryki. Na przykładzie swojego życia (a pochodzi z Podlasia) podkreślał, że każdy człowiek powinien stać przy swoich wartościach życiowych, swoich przekonaniach, ale nie powinien naruszać świata wartości drugiego człowieka. – Cieszmy się, radujmy, uśmiechajmy do siebie, żyjmy, ale też pozwalajmy żyć po swojemu naszym bliźnim, sąsiadom, niezależnie od religii, koloru skóry, kultury czy języka. Nikomu nie narzucajmy swojej tradycji, swojego dziedzictwa – tak można streścić ciekawe wystąpienie Szymona Hołowni.
****
Później obejrzeliśmy artystyczną etiudę pt. „Serca Ptoków” – scenariusz, reżyseria i narracja – Małgorzata Broda (dyrektor Instytutu Europa Karpat). Była to alegoryczna opowieść o przyjściu na świat ptaka (człowieka), jego dorastaniu, nauce latania, nieustannej wędrówce, poczuciu wyobcowania i inności w nowych środowiskach, braku akceptacji, ale i o radości z życia. Nastrojową, liryczną oprawę widowiska zapewniły swoim folkowym śpiewem w różnych językach: Julia Doszna, Teresa Mirga, Weronika Grozdew-Kołacińska i Kesira Adajewa. Przygrywała góralska muzyka Krzysztofa Trebuni-Tutki, multiinstrumentalisty, który zaprezentował też swój charakterystyczny głos.
Jak co roku w ramach cyklu „Dziedzictwo - Siewcy, Orędownicy, Kreatorzy” uhonorowano kilkanaście osób zasłużonych dla zachowania i rozwoju dziedzictwa kulturowego Małopolski odznaczeniami ministerialnymi i wojewódzkimi.
ODZNAKA HONOROWA ZASŁUŻONY DLA KULTURY POLSKIEJ: Halina Gocal, Maria Jaworecka, Renata Knap, Roman Korbicz, Andrzej Łukasik, Janina Obrzut, Władysław Obrzut, Stanisław Węglarz;
KRZYŻ MAŁOPOLSKI: Maria Danuta Cetera, Teresa Remiasz, Maria Wnęk;
POLONIA MINOR: Maria Magdalena Kroh, Michalina Wojtas.
- Świat jest piękny i różnorodny – powiedział inicjator kongresu, członek Zarządu Województwa Małopolskiego Leszek Zegzda. - Spotkaliśmy się tutaj, żeby się ze sobą zobaczyć, żeby się sobą zachwycić, żeby się wzajemnie lepiej poznać. Mam dziś taki oto przekaz: zachwyć się drugim człowiekiem, podziel się sobą. Ten nasz kongres to jest po prostu wielkie święto różnorodności, akceptacji, wzajemnej życzliwości, dobroci i miłości.
Wieczorem wszyscy uczestnicy konferencji spotkali się w Karczmie nad Potokiem w Perle Południa w Rytrze. Biesiadę nazwano „Etnozlotowiskiem”.
****
Środa 18 października – drugi dzień obrad. O godz. 9.30 w MCK SOKÓŁ rozpoczną się dwa panele tematyczne: „Więzy języka” (opiekun naukowy prof. dr hab. Józef Kąś) i „Płodność transmisji” (opiekun ks. prof. dr hab. Michał Drożdż). Po południu odbędą się zajęcia warsztatowe. A wieczorem obejrzymy widowisko „W mateczniku – narodziny dziedzica”.
Fot. Piotr Droździk
